بررسی مداخله بشردوستانه در نظام فقهی اسلام

نویسندگان

مجید وزیری

استادیار گروه فقه و حقوق اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی/ نویسنده مسئول جبار محمدی بلبان آباد

کارشناس ارشد فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

چکیده

یکی از اهداف اساسی حقوق اسلام و بین الملل در تنظیم روابط بین المللی تأمین و تضمین رعایت حقوق انسان هاست. در حقوق اسلام و بین الملل، مداخله در امور داخلی دولت ها بر اساس اصل اعتزال منع گردیده است؛ اما با بین المللی شدن مستمر حیات اجتماعی و طرح مقوله نفع و مصلحت جامعه بین المللی، اختیار و آزادی عمل دولت ها در جلب و تأمین صرف منافع ملی محدود شده و تعهدات و تکالیف جدیدی به دولت ها محول شده است. به ویژه اهمیت پیدا کردن حقوق اساسی بشر با استناد به کرامت انسانی و حمایت از مستضعفین و الزام دولت ها به رعایت آنها، سبب ایجاد استثنائاتی بر اصل اعتزال شده که یکی از آنها مداخله بشردوستانه است. مداخله بشردوستانه جهت تأمین و تضمین رعایت حقوق انسانهاست که درحقوق اسلام دارای مبانی قرآنی، روایی، اجماع و عقل می باشد و بر اصول اولیه کرامت انسان، تألیف قلوب و تولی و تبری استوار است و دارای مصادیقی از جمله؛ دفاع از اسلام، دفع تجاوز و دفاع از مسلمانان و حمایت از مستضعفان و حق طلبان می باشد.

منابع مشابه

تحول مفهوم مداخله بشردوستانه در روابط بین‌الملل

هدف اصلی این نوشتار، بررسی تحول مفهوم مداخله بشردوستانه در روابط بین‌الملل با کمک‏گرفتن از تئوری‏های روابط بین‌الملل می‌باشد. مداخله بشردوستانه در جامعه بین‌المللی به مثابه قاعده، سخت‌ترین آزمایش برای جامعه مذکور است که بر اساس اصول حاکمیت، عدم مداخله و عدم استفاده از زور پایه‌ریزی شده است. با جهانی‏شدن مقوله حقوق بشر و توجه ویژه به دوری‏گزیدن از نسل‌کشی، شکنجه و تجاوز به حقوق اولیه انسان‏ها، ا...

متن کامل

تأملی بر رویکرد فازی در نظام فقهی اسلام

نظام شریعت اسلامی به عنوان یک سیستم ارزشی وحقوقی کامل با منابع پایدار کتاب و سنت و بهره مندی از عقل به عنوان رسول باطنی، سازگارترین نظام ارزشی با تغییرات و تحولات جهان است؛ به طوری که منطق به کار رفته در کتاب و سنت، منطقی چند ارزشی و پیوسته است. در این نظام ارزشی، گزاره‌های دینی درجه‌بندی و پیوسته، با متغیرهای زبانی بیان گشته است. این مقاله کوششی است در تبیین نظام ارزشی پیوسته و فازی، تا فرایند...

متن کامل

تأمّلی بر حق دعوت به مداخله شورشیان از منظر نظام فقهی اسلام و حقوق بین الملل موضوعه

    با وجود‌ ممنوعیت شورشیان از حق‌دعوت به مداخله در نظام‌ حقوق بین­الملل، در برخی از جنگ‌های داخلی، به ویژه در تحولات و مخاصمات مسلحانه داخلی اخیرخاورمیانه و شمال آفریقا، شورشیان در نزاع با دولت حاکم، به حق تعیین سرنوشت مردم استناد نموده و از سایر دولت­ها تقاضای کمک نظامی نموده‌اند‌. این مسأله در خصوص مردمی که تحت ظلم و ستم حکومت مستبد و طغیانگر ‌هستند و مسؤولیتهایی که دول اسلامی براساس ‌شریعت...

متن کامل

بزرگ‌نمایی تهدید و توجیه بشردوستانه برای مداخله

با توجه به اینکه حساسیت‌های سیستمی درباره اقدامات نظامی امریکا در صحنه جهانی کمتر شده است و کشورهای برتر نظام بین‌الملل تلاشی جدی برای متوقف کردن این کشور نمی‌کنند، نقش گروه‌های ذی‌نفوذ داخلی و توجه وسیع‌تر رئیس جمهور به نظرات آنان افزایش یافته است. با وجود اینکه هیچ خطر جدی امنیت امریکا را تهدید نمی‌کرد و منافع ملی این کشور در معرض خطر نبود، باراک اوباما دستور استفاده از قدرت نظامی را علیه معم...

متن کامل

بحران سوریه؛ امکان و امتناع مداخله بشردوستانه

در روند تحولات پرشتاب سوریه، راهکارهای متفاوتی از سوی بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای برای پایان بخشیدن به بحران این کشور پیگیری شده است. یکی از آن‌ها امکان مداخله نظامی در پرتو و به بهانه اصول حقوق بین‌الملل بشردوستانه‌‌ـ‌مداخلات بشردوستانه، اصل مسئولیت حمایت، ممنوعیت کاربرد سلاح‌های کشتارجمعی است. در واقع، جبهه کشورهای غربی در بحران سوریه، تغییر وضع موجود را با سرنگونی اسد و جایگزینی یک نظام ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
حقوق اسلامی

جلد ۱۲، شماره ۴۵، صفحات ۳۷-۶۶

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023